دکتر حامد حاجیحیدری
← دورۀ 2-91-90 نظریههای جامعهشناسی دو، در دانشكدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران، بر مبنای تدارك مهارتهای ضروری درک نظریههای كلاسیك جامعهشناسی طراحی گردیده است. هدف از مطالعه نظریات جامعهشناسی كلاسیك، به دست آوردن سویههای اصولی و تعیینکننده تفكر اجتماعی است. ریلهایی که حرکتهای امروز در نظریه جامعهشناختی در راستا و چهارچوب آنها صورت میگیرد.
← در مورد كسانی كه باید در این مرحله مورد مطالعه قرار گیرند، اختلاف نظر وجود دارد. بسیار حایز اهمیت است كه متفكرانی كه در این مرحله برگزیده میشوند، سررشتههای آنچه در ادامه نظریه جامعهشناختی تا امروز اتفاق میافتد را به دست دانشجویان بسپارند.
← در مورد جایگاه هربرت اسپنسر از بریتانیا، اگوست كنت و امیل دوركیم از فرانسه، كارل ماركس و ماكس وبر از آلمان اتفاق نظر وجود دارد.
← قبلاً گئورگ زیمل آلمانی در پایه كلاسیكهای مذکور تلقی نمیشد، اما پس از بازشناسی جریانهای فكری فرجام قرن بیستم، اهمیت او محرز گردید.
← بیگمان، جرج كسپر هومنز، جرج هربرت مید، و تالكوت پارسنز امریكایی هم پایۀ شش متفكر مذكور نیستند، ولی مقام شامخ و تعیینکننده این سه، در نظریه جامعهشناختی تردید ناپذیر است.
← به هر تقدیر، برنامه دوره طوری تنظیم شده است که اصول و مفاهیم اساسی ناظر بر دیدگاههای نه متفکر مذکور را در جریان روایتی از سیر نظریۀ اجتماعی تا جنبشهای 1968 پوشش دهد.
← ما در این دوره دو هدف را دنبال میكنیم:
← مهمترین منظور، علاقمندسازی دانشجویان به نظریه اجتماعی کلاسیک است تا انرژی لازم را برای تداوم مطالعات خود در طول دورۀ تحصیل به دست آورند. ما بیشتر سؤال ایجاد خواهیم كرد؛
← هدف دوم، به دست دادن تصویری از سیر نظریۀ اجتماعی کلاسیک و اهم مفاهیم آن است؛ این تصویر، به شما كمك میكند تا برنامههای پژوهشی خود را با دید بازتری انتخاب كنید.
← انتظار بر این است كه این دوره، درك عمومی و در عین حال اصولی از نظریه اجتماعی را در دانشجو پایه بگذارد.
← تفهیم مطالب به دانشجویان، به شیوههای ارائه مطالب و زمینههای اصلی/ بحث كلاسی/ مطالعات دانشجو/ ارزیابی مطالعات دانشجویان/ و مشورت با استاد صورت میگیرد.
░▒▓ برنامهدوره
← كلیات/ طرح مبحث/ چشمانداز كلی به دوره/اعلام برنامه دوره/معرفی منابع
← مرور سیر تاریخی اندیشه تا جامعهشناسی مدرن
← شكلگیری تفكر اجتماعی مدرن؛ ایده جامعهشناسی علمی در اروپای آنگلوساکسون
← تجربهگرایی انگلیسی
← رفتارگرایی/مكتب مبادله (صص.285-269.)
← پراگماتیسم/مكتب شیكاگو (صص.124-112.)
← تكاملگرایی، کارکردگرایی و نظریه عمومی سیستمها (صص.54-45/صص.192-129)
← شكلگیری تفكر اجتماعی منتقد مدرنیت؛ ایده جامعهشناسی انتقادی در اروپای قارهای
← زمینههای فلسفی قبل از قرن بیستم
← سنت انتقادی چپگرا(صص.67-55.)
← سنت انتقادی راستگرا(صص.106-67.)
░▒▓ منبعاصلی
← صفحات 45 تا 162 و 269 تا 289 از جرج ریتزر (1388)، نظریه جامعهشناختی معاصر و ریشههای کلاسیک آن؛ مقدمات، ترجمه شهناز مسمیپرست، تهران: ثالث.
░▒▓ منابعجنبی
← تیم دلینی (1387)، نظریههای كلاسیك جامعهشناسی، ترجمه بهرنگ صدیقی و وحید طلوعی، تهران: نشر نی.
← یان كرایب (1384)، نظریۀ اجتماعی كلاسیك؛ مقدمهای بر اندیشه ماركس، وبر، دوركیم و زیمل، ترجمه شهناز مسمیپرست، تهران: آگه.